Một nhân vật trong Kinh Thánh gây ấn tượng cho tôi và cho anh chị em, đó là Giô-sép. Vào lúc ba mươi năm tuổi ông được Pha-ra-ôn giao cho mọi quyền hành trên toàn xứ Ai-cập: “Ngươi sẽ cai trị cả nhà ta. Toàn dân ta sẽ vâng lời ngươi. Ta chỉ lớn hơn ngươi vì ngôi vua mà thôi.” (Sáng thế 41;40) Ngày hôm trước Giô-sép là một ṭù nhân, hôm sau ông trở thành người cai trị dân Ai-cập, Pha-ra-ôn là vua, nhưng người Hê-bơ-rơ trẻ tuổi nắm quyền sinh sát trong tay. Đó chỉ là bước đầu trong công cuộc xây dựng nước Y-sơ-ra-ên.

Nhưng trước khi được lên đỉnh núi Catherine cao 2,629 mét, Giô-sép phải trải qua một số thử nghiệm.

THỬ NGHIỆM THỨ NHỨT: CÁI HỐ
Sáng thế ký 37:12

Những người anh của Giô-sép ghét ông bởi vì:
1. Ông báo cáo với cha về về những việc làm sai trật của họ,
2. Cha ông cho ông cái áo có nhiều màu,
3. Ông nằm mơ thấy bó lúa của họ xấp mình xuống trước bó lúa của ông.

Cho nên, khi gặp dịp Giô-sép ra khỏi nhà, họ tìm cách loại trừ ông. Khi thấy họ từ đàng xa, “Họ bảo nhau, “Kìa, thằng nằm mộng đang đến kia. Bây giờ hãy đến, chúng ta hãy giết nó và vứt xác nó xuống hố.” (Sáng 37:19-20)

Nhưng Đức Chúa Trời có chương trình khác cho Giô-sép. “Khi Ru-bên nghe những lời đó, ông muốn cứu chàng khỏi tay họ nên nói, “Ðừng giết nó.” Ru-bên bảo họ, “Chúng ta đừng làm đổ máu, nhưng hãy quăng nó vào cái hố nầy trong đồng hoang… Sau đó họ ngồi xuống ăn. Khi ngước lên, họ thấy một đoàn người Ích-ma-ên đang cỡi lạc đà từ Ghi-lê-át đi đến.. Nào, chúng ta hãy bán nó cho người Ích-ma-ên và đừng tra tay trên mình nó, vì dù sao nó cũng là em chúng ta, cùng máu mủ ruột thịt với chúng ta.” Các anh em ông nghe theo ý kiến của ông.” (Câu 21-22, 25, 27)

Tôi xin mở một dấu ngoặc tại đây. Ru-bên là con trưởng nam. Kinh Thánh Rô-ma nói: “Vì những người Ngài đã biết trước, thì Ngài cũng đã định trước để trở nên giống như hình ảnh của Con Ngài, hầu Con ấy có thể làm Con Trưởng giữa một đàn em đông đúc.” (Rô-ma 8:29) Chúa Giê-xu không thẹn gọi chúng ta là em (Hê-bơ-rơ 2:11). Người anh cả Ru-bên cứu Giô-sép. Chính Chúa Giê-xu đem Giô-sép ra khỏi hố, và dùng ông làm công cụ trong việc xây dựng quốc gia Y-sơ-ra-ên.

Nếu tôi là Giô-sép, ở trong hố tôi có thể hỏi Chúa: “Lạy Chúa, tại sao các anh của con ném con xuống hố? Con có làm chi ̣đâu. Con chỉ chia sẻ với họ giấc mơ của con thôi mà. Xin Chúa đem con ra khỏi hố này.” Có thể Chúa không trả lời hoặc là: “Hãy chờ, rồi con sẽ hiểu.” Dù sao Chúa cũng đem Giô-sép ra khỏi hố.

Có bao giờ anh chị em bị thử rèn như Giô-sép chưa? Nếu anh chị em cảm thấy mình đang bị ném xuống hố thì nhớ đến lời của Gia-cơ:

“Thưa anh chị em của tôi, mỗi khi anh chị em gặp thử thách trăm bề xảy đến cho mình, xin hãy xem tất cả những điều đó như niềm vui, vì biết rằng sự thử thách đức tin anh chị em sinh ra khả năng chịu đựng. Khi khả năng chịu đựng đạt đến mức đầy đủ, anh chị em sẽ trưởng thành và trọn vẹn, không thiếu điều gì.” (Gia-cơ 1: 2-4)

Phi-e-rơ cũng khuyên: “Nhưng nếu anh chị em phải chịu khổ vì lẽ phải, anh chị em có phước. Ðừng sợ sự đe dọa của họ và đừng bối rối… Vì nếu ý muốn của Ðức Chúa Trời cho anh chị em là chịu khổ, thì thà làm điều thiện mà chịu khổ hơn là làm điều ác.. Chính Ðấng Christ cũng đã chịu khổ vì tội lỗi một lần đủ cả” (1 Phi-e-rơ 3: 14, 17-18)

Đức Chúa Trời không cố ý làm cho chúng ta khổ, Ngài chỉ thử rèn chúng ta để chúng ta có sức vượt qua mọi khó khăn.

THỬ NGHIỆM THỨ HAI: BIỆT THỰ
Sáng thế 37:36; 39:1-6

Những người Ma-đi-an đem chàng đến Ai-cập và bán chàng cho Pô-ti-pha, một vị quan trong triều đình của Pha-ra-ôn; quan ấy là người chỉ huy quân thị vệ. ̣(37:36)

Có lẽ Giô-sép biết ơn Chúa vì ông không chết ở dưới hố, nhưng được làm nô lệ cho một ông quan Ai-cập, có cơm ăn, có giường ngủ. Cho nên, “CHÚA ở với Giô-sép, và chàng trở thành một người thành công. Chàng ở trong nhà của người Ai-cập chủ chàng. Vậy Giô-sép được ơn trước mặt chủ chàng và chàng phục vụ người ấy. Ông lập chàng làm quản gia của nhà ông và đặt mọi sự ông có dưới tay chàng.” (39:2, 4)

Bây giờ Giô-sép không còn sở hữu cái áo nhiều màu, nhưng ông Pô-ti-pha cho áo.

Chương trình của Chúa thật diệu kỳ. Ở nhà Giô-sép được cha yêu dấu, có lẽ cũng được nuông chìu. Ông xuống dốc khi bị ném xuống hố, bắt đầu đi lên khi được Pô-ti-pha mua, và đi lên nữa khi được chủ lập làm quản gia. Điều này có nghĩa là Giô-sép được chủ giao quyền cai trị trên mọi tôi tớ trong nhà ông. Giô-sép gặp nạn, nhưng tai vạ không kéo ông xuống, mà đưa ông lên.

THỬ NGHIỆM THỨ BA: SỰ TRONG TRẮNG

Nói cách khác thử nghiệm thứ ba của Giô-sép là sự kính sợ Chúa. Giô-sép đã qua được hai thử nghiệm: hố sâu và biệt thự, giờ đây tấm lòng trong sạch, lòng trung tín của ông bị trắc nghiệm.

Trong khi mọi việc đều tốt đẹp thì một đám mây đen xuất hiện.
Sách Sáng thế ký kể: “Sau các việc ấy, vợ của chủ Giô-sép nhìn chàng với cặp mắt thèm muốn. Bà nói với chàng, “Hãy nằm với tôi.” Nhưng chàng từ chối và nói với vợ chủ, “Xin bà xem, từ khi có tôi ở đây, chủ không phải bận tâm lo nghĩ về bất cứ điều gì trong nhà nầy nữa. Chủ đã giao hết mọi sự chủ có vào tay tôi. Trong nhà nầy, không gia nhân nào có quyền hơn tôi. Chủ cũng không giữ lại điều chi đối với tôi, ngoại trừ một mình bà, vì bà là vợ của chủ tôi. Làm sao tôi có thể làm điều đại ác dường ấy và phạm tội đối với Ðức Chúa Trời?” (39:7-9)

Một thanh niên 20 tuổi dạy luân lý cho một người đáng tuổi mẹ ông phải là người khôn ngoan, và nếu không kính sợ Chúa thì Giô-sép không thể nào lập luận như thế. Sự khôn ngoan thiên thượng giúp chàng thanh niên vượt qua trắc nghiệm trong sạch.

Kinh Thánh kể tiếp, một hôm bị bà tấn công Giô-sép bỏ áo lại trong tay bà, và chạy ra ngoài. Bà nói với các tôi tớ: “Bay xem đây, ông ấy đã đem vào nhà nầy một tên Hê-bơ-rơ để làm nhục chúng ta. Nó tính đến hãm hiếp ta, nhưng ta đã la lên.”

Khi chồng về nhà, bà báo cáo với ông: “Thằng nô lệ Hê-bơ-rơ anh đã mang về nhà chúng ta đã đến và tính xâm phạm tiết hạnh của em, nhưng khi nghe em cất tiếng kêu cứu, nó đã bỏ áo lại bên em và chạy trốn ra ngoài.”

May cho Giô-sép chủ chỉ tống giam ông vào ngục thay vì đánh đập. (39:12-20)

THỬ NGHIỆM THỨ TƯ: LAO TÙ

Giô-sép được sinh ra để lãnh đạo. Pô-ti-pha giao cho Giô-sép việc quản gia. Khi vào tù thì “Viên cai ngục trao vào tay Giô-sép tất cả tù nhân trong ngục. Bất cứ những gì các tù nhân làm trong đó đều phải theo chỉ thị của chàng. Viên cai ngục không hề bận tâm kiểm soát bất cứ việc gì ông đã trao vào tay Giô-sép, vì CHÚA ở với chàng. Bất cứ việc gì chàng làm, CHÚA đều phù hộ cho thành công.” (39:22-23) Sự hiện diện của Chúa là chìa khóa thành công của Giô-sép.

THỬ NGHIỆM THỨ NĂM: TIÊN TRI

Thời gian ở trong tù khoảng 10 năm, một thì gian rèn luyện cho việc lớn hơn. Có lẽ Giô-sép học được nhiều kinh nghiệm về lãnh đạo. Ông học được ơn giải mộng. Ông giải mộng cho quan chước tửu và quan ngự thiện, và nói đúng việc gì sẽ xảy cho hai ông. Giô-sép cầu xin quan chước tửu: “Khi được mọi sự tốt đẹp rồi, mong ngài nhớ đến tôi và làm ơn cho tôi. Xin ngài nhắc đến tôi trước mặt Pha-ra-ôn và giúp tôi thoát ra khỏi ngục nầy.” Ít lâu sau, nhân dịp sinh nhật của Pha-ra-ôn, hai vị qua được rời ngục, và quan ̀chước tửu được phục hồi chức vụ. Nhưng ông không nhớ đến Giô-sép. (40:20-23) Có lẽ Chúa muốn trang bị Giô-sép cho đến khi ông được ba mươi tuổi. Đó là tuổi một thầy tế lễ Do thái bắt đầu thi hành chức vụ. Chúa Giê-xu cũng bắt đầu sứ vụ của Ngài vào tuổi đó.

ĐỈNH NÚI CATHERINE CAO 2,629 MÉT

Đến kỳ đã định Pha-ra-ôn thấy một điềm chiêm bao. “Ông truyền lịnh gọi tất cả nhà thông thái và tất cả học giả lỗi lạc của Ai-cập đến. Pha-ra-ôn thuật lại các điềm chiêm bao của ông cho họ, nhưng chẳng ai có thể giải nghĩa các điềm chiêm bao ấy cho ông.” Đúng, không ai có khả năng đoán mộng, Giô-sép biết điều đó, ông tâu với Pha-ra-ôn: “Thưa, không phải tôi mà là Ðức Chúa Trời; Ngài sẽ ban cho Pha-ra-ôn câu giải đáp để đức vua được bình an.”

Xuyên qua Giô-sép, Chúa cho biết tình hình kinh tế của Ai-cập trong mười bốn năm sắp đến, và kế hoạch kinh tế cho Ai-cập.
Pha-ra-ôn sửng sốt. “Bấy giờ Pha-ra-ôn nói với Giô-sép, “Vì Ðức Chúa Trời đã cho ngươi biết tất cả những điều nầy. Không ai thông minh và khôn sáng như ngươi. Ngươi sẽ cai trị cả nhà ta. Toàn dân ta sẽ vâng lời ngươi. Ta chỉ lớn hơn ngươi vì ngôi vua mà thôi.” (41:39-40)

Ngày hôm trước Giô-sép là tù nhân, hôm sau ông là người cai trị một cường quốc. Mục sư Matin Luther King phát biểu một câu nổi tiếng: “Tôi có một giấc mơ, nhưng tôi không phải là người mơ mộng.” Giô-sép cũng không phải là người mơ mộng. Ông hợp tác với Đức Chúa Trời để hoàn thành vận mệnh của mình. Ông không nói với nàng Kiều của Nuyễn Du:

“Cũng liều nhắm mắt đưa chân,
M̀à xem con tạo xoay vần đến đâu.”

Nhưng Giô-sép không tin vào ̣định mệnh nhưng vào thiên mệnh, đó là bí quyết của Giô-sép để từ hố sâu lên đỉnh núi Catherine. Khi nắm quyền cai trị trong tay, Giô-sép mới hiểu tại sao ông phải bị ném xuống hố, bị ném vô tù. Ấy là vì “Chúng ta biết rằng mọi sự hiệp lại làm ích cho những người yêu kính Ðức Chúa Trời, tức những người được gọi theo mục đích của Ngài.” (Rô-ma 8:28)

Andre Huynh
15/02/23

——————————————————-

Nghiệm và Sống là tổng hợp của hai trang Dưỡng Linh và Nghiệm và Sống trước đây.
Đọc lại bài vở cũ:
Dưỡng Linh 1 – 2010-2018
Dưỡng Linh 2 – 2018-2022
Nghiệm và Sống – 2008-2022